ترومبوسیتوپنی عبارت است از کاهش تعداد پلاکت‌ها در گردش خون. پلاکت‌ها با بستن هر شکاف کوچکی که در جدار عروقی خونی ایجاد گردد، نقشی حیاتی در کنترل خونریزی ایفا می‌کنند. در ترومبوسیتوپنی تمایل به خونریزی به ویژه از عروق خونی کوچک‌تر وجود دارد. این امر باعث خونریزی غیرطبیعی در پوست و سایر قسمت‌های بدن می‌گردد. چند نوع ترومبوسیتوپنی از جمله پورپورای ترومبوسیتوپنیک ایدیوپاتیک و پورپورای ترومبوسیتوپنیک ترومبوتیک وجود دارد.
علایم شایع :
1. تمایل به کبودشدگی
2. خونریزی در دهان
3. خون دماغ
4. قاعدگی‌های شدید یا طولانی
5. وجود خون در ادرار
6. پتشی (لکه‌های کوچک، گرد، بدون برجستگی و به رنگ قرمز مایل به ارغوانی در پوست
علل بیماری :
1. مادرزادی
2. تولید کم یا ناقص پلاکت‌ها در مغز استخوانی
3. گاهی علت ناشناخته است (ایدیوپاتیک)
عوامل افزایش دهنده خطر :
1. عفونت حاد
2. عفونت با ویروس نقص ایمنی انسانی (ایدز)
3. مصرف آسپیرین یا سایر داروهای ضد التهاب غیراستروییدی
4. بزرگی طحال (هیپراسپلنیسم)
5. کاهش درجه حرارت بدن
6. انتقال خون
7. مصرف الکل
8. پره‌اکلامپسی
9. مواجهه با اشعه ایکس
10. بیماری‌های دیگر از جمله لوپوس اریتماتوی سیستمیک، کم‌خونی، لوسمی، سیروز و غیره
11. مصرف داروهایی چون کینیدین، داروهای گوگردار، داروهای ضد دیابتی خوراکی، نمک‌های طلا، ریفامپین و غیره
پیشگیری :
1. اجتناب تا حد ممکن از داروهایی که عامل خطرزا هستند.
2. در مورد بیماران مبتلا به ترومبوسیتوپنی از آسیب بپرهیزید و در صورت وقوع، دنبال درمان باشید.
عواقب مورد انتظار :
1. در موارد حاد به خصوص در کودکان، اکثراً ظرف 2 ماه بهبود می‌یابند.
2. در موارد مزمن ممکن است فروکش و عود وجود داشته باشد. بعضی خود به خود بهبود می‌یابند.
عوارض احتمالی :
1. سکته مغزی (خونریزی مغزی)
2. از دست دادن شدید خون
3. عوارض جانبی دارو درمانی
درمان :
1. انتقال پلاکت برای بیماران مبتلا به ترومبوسیتوپنی مزمن
2. جراحی برای برداشتن طحال (اسپلنکتومی) در موارد دایمی
3. قطع داروی مضر در ترومبوسیتوپنی ناشی از دارو
4. سایر برنامه‌های درمانی بسته به علت زمینه‌ای فرق می‌کنند.
5. در بعضی موارد درمانی لازم نیست و اجازه داده می‌شود تا ترومبوسیتوپنی سیر خود را طی کند.
6. تشخیص با توجه به علایم بیمار و نتیجه آزمایش خون که نشانگر تعداد پلاکت‌ها است گذاشته می‌شود.
داروها :
1. در موارد دایمی ممکن است درمان سرکوبگر ایمنی تجویز شود.
2. در طی مرحله حاد یک حمله شدید ممکن است گاماگلوبین تجویز گردد.
3. ممکن است در زمان تشخیص و در موارد عودکننده، کورتیکواستروییدها تجویز شوند.
فعالیت :
1. پرهیز از ورزش‌های تماسی
2. حداقل فعالیت برای پیشگیری از آسیب
3. استراحت در بستر در طی مرحله حاد
رژیم غذایی :
رژیم غذایی خاصی ندارد.
در این شرایط به پزشک خود مراجعه فرمایید :
1. اگر علایم در طی درمان بدتر شوند. از دست‌رفتن شدید خون در یک وضعیت اورژانس
2. اگر علایم جدید یا غیرقابل توجیه. داروهای مورد استفاده در درمان ممکن است عوارض جانبی ایجادکننده به ویژه کورتیکواستروئیدها عوارض جانبی و واکنش‌های زیانبار بسیاری دارند که مستلزم پیگیری هستند.
مهدیه - 8 ساله
